Xu hướng bán lẻ

Richard Burrage
Th9 26, 2025

Xu hướng bán lẻ: Insight chiến lược dành cho lãnh đạo marketing của các thương hiệu và marketing hướng tới người mua sắm

Xu hướng bán lẻ  đang bước vào một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ. Báo cáo Xu hướng bán lẻ của Cimigo phân tích sâu các thay đổi trong hành vi tiêu dùng, sự phát triển của thương mại số và sự dịch chuyển cấu trúc kênh bán lẻ. Khi bán lẻ hàng hóa và dịch vụ chiếm tới 55% GDP toàn quốc, những insight này trở thành “kim chỉ nam” cho CMO, lãnh đạo thương hiệu và các nhà làm tiếp thị mua sắm.

Báo cáo dựa trên dữ liệu từ nền tảng phân tích hành vi người tiêu dùng cung cấp một góc nhìn điều hành súc tích. Bài viết này mang đến các phân tích sâu sắc trong từng phần của báo cáo, bao gồm các insight mang tính chiến lược và các khuyến nghị.

8 Xu hướng bán lẻ

1. Thương mại truyền thống thoái trào; kênh bán lẻ hiện đại và kỹ thuật số bứt phá

Thị phần thương mại truyền thống đã giảm từ mức 100% vào năm 2000 xuống chỉ còn 62% vào năm 2024, đánh dấu lần đầu tiên doanh số sụt giảm. Ngược lại, thương mại hiện đại mở rộng đáng kể với số điểm bán tăng thêm 19%, dẫn đầu bởi những cái tên như WinMart+ và FPT Long Châu. Thương mại điện tử hiện chiếm 11% tổng doanh số hàng hóa bán lẻ, đặt ra yêu cầu cấp thiết để các thương hiệu nhanh chóng tái phân bổ chiến lược.

2. Kinh tế số thúc đẩy tăng trưởng, nhưng người tiêu dùng vẫn thận trọng về giá

Kinh tế số của Việt Nam hiện đạt giá trị 36 tỷ USD, tương đương 8% GDP, tăng mạnh từ mức 3 tỷ USD vào năm 2015. Tuy nhiên, niềm tin tiêu dùng vẫn chưa trở lại mức cao như đã từng vào năm 2019, người dân có xu hướng gia tăng tiết kiệm và tìm kiếm giá trị nhiều hơn. Các thương hiệu cần tìm được sự cân bằng giữa đổi mới và mức giá hợp lý, đồng thời mang lại những giá trị cụ thể và thiết thực.

3. Nông thôn và miền Bắc là động lực tăng trưởng của thương mại điện tử trong tương lai

Người tiêu dùng ở nông thôn mua sắm trực tuyến thường xuyên hơn (10,03 lần mỗi tháng) so với người tiêu dùng ở thành thị, được thúc đẩy bởi sự tiện lợi và khả năng tiếp cận danh mục hàng hóa đa dạng hơn so với thương mại truyền thống. Người Hà Nội có tần suất mua sắm trực tuyến cao hơn TP.HCM nhưng chi tiêu trung bình cho mỗi đơn hàng lại thấp hơn. Việc điều chỉnh thị trường mục tiêu chính xác theo đặc thù địa lý và hành vi mua sắm trở nên thiết yếu.

4. Mua sắm trực tuyến đã trở thành thói quen, đặc biệt trong nhóm Millennials

Người tiêu dùng Việt Nam hiện mua sắm trực tuyến gần 10 lần mỗi tháng. Trong đó, Millennials (29–44 tuổi) là nhóm chi tiêu cao nhất và mua sắm thường xuyên hơn Gen Z. Khung giờ vàng diễn ra vào buổi tối và cuối tuần, nhấn mạnh tầm quan trọng của các chương trình khuyến mãi và nội dung được tung ra theo khung giờ chiến lược.

5. Thương mại trực tiếp qua livestream đang tái định hình cách người tiêu dùng tương tác

Có tới 63% người tiêu dùng tham gia mua sắm qua hoạt động livestream, trong khi 53% có thể mua ngay trong khi đang xem các video (shoppable videos). Shopee và TikTok đang chiếm ưu thế trong lĩnh vực này. Xu hướng ngày càng lớn mạnh này mở ra cơ hội để các thương hiệu thúc đẩy chuyển đổi theo thời gian thực thông qua những trải nghiệm tương tác do người ảnh hưởng dẫn dắt, kết hợp giữa giải trí và mua sắm.

6. Millennials – nhóm chi tiêu chủ lực, ưa thích nội dung từ thương hiệu

Millennials (29–44 tuổi) là nhóm khách hàng trực tuyến giá trị nhất tại Việt Nam, chi tiêu vượt xa Gen Z và tạo nên các khung giờ vàng dành cho mua sắm vào mỗi tối và cuối tuần. Khác với Gen Z, họ chịu ảnh hưởng nhiều hơn từ nội dung do chính thương hiệu sản xuất thay vì từ người ảnh hưởng. Vì vậy, thương hiệu cần tập trung vào những nội dung trực quan, giàu thông tin – đặc biệt là video – và triển khai chiến dịch vào những khung giờ cao điểm để tận dụng tối đa sức mua của nhóm này.

7. Shoppertainment – khi các trải nghiệm giải trí dẫn lối mua sắm

Mua sắm không còn đơn thuần là giao dịch, mà đã trở thành một hoạt động giải trí. Những định dạng nội dung thu hút nhất bao gồm thử đồ thời trang, video hướng dẫn, review từ người nổi tiếng/ người ảnh hưởng và so sánh trước–sau. Video có độ dài khoảng 1,5–2 phút là tối ưu. Các chiến dịch cần được thiết kế để khơi gợi cảm xúc, tăng tính tương tác và mang lại trải nghiệm nhanh gọn.

8. Mở rộng kênh là yếu tố then chốt – bài học từ ngành hàng mẹ và bé

Người mua sắm ngành hàng chăm sóc trẻ em thường áp dụng mô hình hai kênh: 91% mua trực tiếp tại cửa hàng, nhưng đồng thời 71% cũng mua trực tuyến, đặc biệt trên các trang thương mại điện tử chính hãng. Các nhà bán lẻ như Con Cưng và Kids Plaza đang dẫn đầu thị trường. Để đảm bảo sự tiện lợi và củng cố niềm tin, thương hiệu cần tích hợp trải nghiệm tại cửa hàng và trực tuyến một cách liền mạch.

Kinh tế và tâm lý người tiêu dùng Việt Nam

Nền kinh tế Việt Nam tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, với GDP đạt 431 tỷ USD vào năm 2024, tăng 7,1%, trong đó kinh tế số đã đạt giá trị 36 tỷ USD, chiếm 8% GDP. Tuy vậy, tâm lý người tiêu dùng vẫn còn thận trọng. Doanh số bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tính theo USD giảm 4,2% trong năm 2024, dù mức tăng trưởng danh nghĩa đạt 7%.

Đáng chú ý, dịch vụ bán lẻ tăng trưởng 11% trong khi hàng hóa chỉ tăng 6%, phản ánh sự dịch chuyển rõ rệt sang chi tiêu cho trải nghiệm, được thúc đẩy bởi sự phục hồi của du lịch nội địa và quốc tế.

Tỷ lệ tiết kiệm hộ gia đình đã tăng lên 10%, so với mức 8,5% năm 2019, cho thấy người dân vẫn thắt chặt chi tiêu tự do. Sau đại dịch, người tiêu dùng tiếp tục củng cố khoản tiết kiệm, trì hoãn các khoản mua sắm lớn, cắt giảm chi tiêu giải trí không thiết yếu, nhưng vẫn duy trì nhu cầu cho những trải nghiệm.

Người tiêu dùng Việt Nam đang thay đổi hành vi chi tiêu

Người tiêu dùng Việt Nam đang trải qua một sự “tái thiết lập” hành vi, tác động mạnh mẽ đến các xu hướng bán lẻ:

  • Nền tảng trực tuyến đã trở thành kênh mua sắm chủ đạo.
  • Lạm phát giá tiêu dùng gây áp lực lên ngân sách hộ gia đình, trong khi rổ hàng hóa tính dùng để tính toán chỉ số CPI không phản ánh đúng hành vi mua sắm thực tế.
  • Các khoản mua sắm lớn bị trì hoãn hoặc dừng hẳn.
  • Chi tiêu cho giải trí không thiết yếu sụt giảm, nhưng chi tiêu cho trải nghiệm lại gia tăng.
  • Người tiêu dùng tập trung xây dựng lại khoản tiết kiệm, với mức tiền gửi hộ gia đình tăng cao.
  • Khách hàng dần rời xa sản phẩm cao cấp, chuyển hướng sang những lựa chọn dựa trên giá trị thực tế.

Đối với các thương hiệu và người làm tiếp thị mua sắm, điều này có nghĩa là cần phải tái định hình đề xuất giá trị, phù hợp với nhóm khách hàng vừa thận trọng vừa kết nối số, những người đặt ưu tiên vào sự tiện lợi, niềm tin và giá trị.

Xu hướng bán lẻ: Các kênh đang trải qua sự chuyển dịch cấu trúc

Một sự thay đổi mang tính cấu trúc đang định hình lại toàn bộ bức tranh bán lẻ tại Việt Nam. Vị thế thống trị của thương mại truyền thống đã sụt giảm mạnh mẽ, từ 100% năm 2000 xuống còn 62% vào năm 2024. Lần đầu tiên, thương mại truyền thống ghi nhận mức sụt giảm tuyệt đối về doanh số trong năm 2024. Trong khi đó, thương mại điện tử tiếp tục gia tăng, hiện chiếm 11% tổng doanh số bán lẻ hàng hóa.

Thương mại hiện đại cũng tăng trưởng mạnh mẽ để đáp ứng xu thế. Thị phần bán lẻ của kênh này tăng từ 15% năm 2005 lên 27% năm 2024. Việc mở rộng số lượng điểm bán đóng vai trò then chốt: chỉ riêng tính đến tháng 9/2025, WinMart+ đã mở thêm 718 cửa hàng, FPT Long Châu bổ sung 465 nhà thuốc, và Con Cưng mở mới 202 cửa hàng.

Thương mại điện tử và hành vi tiêu dùng tại Việt Nam

Thương mại điện tử ở Việt Nam không còn là kênh thay thế mà đã trở thành trung tâm trong hành vi mua sắm của người tiêu dùng. Trung bình, mỗi người mua sắm trực tuyến 9,84 lần mỗi tháng, trong đó nhóm người tiêu dùng nông thôn (10,03 lần) và Millennials (10,02 lần) dẫn đầu về tần suất. Các giao dịch thường đạt đỉnh vào cuối tuần và buổi tối (từ 19h–22h). Với các thương hiệu, đây là những “khung giờ vàng” để triển khai các chương trình khuyến mãi, flash sale và hoạt động livestream kích hoạt thương hiệu.

Millennials: Nhóm khách hàng cốt lõi của thương mại điện tử tại Việt Nam

Millennials (từ 29–44 tuổi) là nhóm chi tiêu trực tuyến lớn nhất, với mức trung bình 3,02 triệu đồng mỗi tháng. Họ chiếm ưu thế trong các phân khúc chi tiêu cao và có mức độ tham gia mạnh mẽ tại khu vực Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long. Ngược lại, người tiêu dùng Hà Nội có tần suất mua sắm trực tuyến cao hơn nhưng chi tiêu bình quân trên mỗi đơn hàng lại thấp hơn.

Nhóm Millennials đặc biệt nhạy cảm với video sản phẩm do thương hiệu sản xuất và có xu hướng mua sắm trong thời gian rảnh. Vì vậy, các marketer cần tập trung vào nội dung thương hiệu, sự hiện diện chính thức của thương hiệu trên các kênh bán hàng, và thiết kế tối ưu cho thiết bị di động để thu hút và chuyển đổi hiệu quả nhóm khách hàng này.

Shoppertainment: Livestream và video mua sắm

Người tiêu dùng Việt Nam đang đón nhận xu hướng “shoppertainment” (mua sắm kết hợp giải trí) với sự hào hứng rõ rệt. Có tới 63% tham gia mua sắm qua livestream (Shopee Live, TikTok Shop Live) và 53% xem video và mua sắm. Những hình thức này kết hợp giữa giải trí và thương mại, đặc biệt hiệu quả trong các ngành hàng như thời trang, gia dụng, làm đẹp và dược phẩm.

Shopee hiện dẫn đầu cả về livestream lẫn chuyển đổi từ video mua sắm. Trong khi đó, TikTok Shop tuy chưa chiếm ưu thế nhưng đang nổi lên mạnh mẽ nhờ yếu tố giải trí, tương tác trực tiếp và hiệu ứng “bằng chứng xã hội” từ bình luận và đánh giá của người dùng.

Các yếu tố kích thích tiêu dùng và định dạng nội dung tại Việt Nam

Những video có thể mua ngay với độ dài trung bình khoảng 1,74 phút tỏ ra hiệu quả nhất. Các dạng nội dung như review từ người ảnh hưởng, video hướng dẫn (tutorial) và so sánh trước–sau mang lại tỷ lệ chuyển đổi cao nhất. Nam giới và người tiêu dùng thành thị phản ứng mạnh với video “đập hộp” (unboxing) và nội dung do người ảnh hưởng dẫn dắt, trong khi Millennials lại ưu tiên hơn các nội dung chính thống từ thương hiệu.

Những yếu tố kích thích hành vi mua sắm quan trọng gồm:

  • Trình bày sản phẩm trực tiếp theo thời gian thực.
  • Chứng thực từ người tiêu dùng.
  • Sự tiện lợi và thông tin sản phẩm rõ ràng.
  • Khuyến mãi (miễn phí vận chuyển, ưu đãi giới hạn).

Ngành hàng mẹ và bé: Một hình mẫu tiêu biểu cho bán lẻ đa kênh

Trong ngành hàng chăm sóc trẻ em, hành vi mua sắm hai kênh thể hiện rất rõ nét. Có tới 91% phụ huynh mua hàng tại cửa hàng truyền thống, nhưng đồng thời 71% cũng mua online. Con Cưng hiện dẫn đầu thị trường, theo sau là Kids Plaza và AVAKids. Bán lẻ offline vẫn chiếm ưu thế nhờ yếu tố niềm tin và trải nghiệm trực tiếp, trong khi online ngày càng phát triển thông qua các gian hàng chính hãng trên sàn thương mại điện tử và nền tảng thương hiệu.

Ngành hàng mẹ và bé là một ví dụ điển hình về sự kết hợp hiệu quả trong mô hình bán lẻ đa kênh. Niềm tin được xây dựng từ sự hiện diện của cửa hàng vật lý và được củng cố thêm bởi kênh thương hiệu trực tuyến đã được xác thực. Sự bổ trợ qua lại giữa hai kênh giúp thương hiệu đáp ứng tốt nhu cầu của các bậc phụ huynh – những người đề cao tính thực tế, an toàn và sự tiện lợi.

Để duy trì niềm tin đồng thời mang lại trải nghiệm thuận tiện, các thương hiệu cần đồng bộ hóa trải nghiệm tại cửa hàng và trực tuyến. Những thương hiệu tích hợp được khuyến mãi, duy trì mức giá nhất quán và đảm bảo khả năng hiển thị tồn kho trên cả hai kênh sẽ có cơ hội gia tăng lòng trung thành và giá trị giỏ hàng.

Xu hướng bán lẻ: Hàm ý chiến lược và khuyến nghị

Những xu hướng bán lẻ tại Việt Nam đưa ra một số hành động trọng tâm mà thương hiệu cần cân nhắc:

1. Chuẩn bị cho giai đoạn tăng trưởng thận trọng: Tỷ lệ tiết kiệm tăng và sự nhạy cảm với lạm phát đòi hỏi thương hiệu phải xây dựng đề xuất giá trị vừa khơi gợi khát vọng, vừa đảm bảo tính hợp túi tiền.

2. Tái định nghĩa giá trị thương hiệu: Người tiêu dùng tránh xa hàng cao cấp, thay vào đó ưu tiên trải nghiệm và giá trị thực tế. Thông điệp cần phản ánh đúng sự thay đổi này.

3. Dịch chuyển nguồn lực sang kênh hiện đại và kỹ thuật số: Khi thương mại truyền thống suy giảm, thương mại hiện đại và thương mại số đang bùng nổ. Đầu tư cần tập trung vào những kênh có tăng trưởng.

4. Tối ưu hóa chiến lược đa kênh (omni-channel): Phối hợp trải nghiệm tại cửa hàng với sự tiện lợi của kênh số, nhấn mạnh yếu tố niềm tin và an toàn trên cả hai.

5. Làm chủ trải nghiệm thương hiệu: Gian hàng chính hãng và kênh branded giúp xây dựng niềm tin và kiểm soát thông điệp hiệu quả.

6. Tận dụng shoppertainment: Xây dựng chiến lược livestream và video mua sắm kết hợp giải trí để tương tác và kích hoạt chuyển đổi theo thời gian thực.

7. Khai thác sáng tạo video ngắn: Với video mua sắm, độ dài tối ưu từ 1,5–2 phút. Định dạng nội dung cần phù hợp với từng ngành hàng và đặc điểm đối tượng mục tiêu.

8. Tướng tác với tệp khách hàng Millennials bằng nội dung từ thương hiệu: Nhắm vào nhóm khách hàng giá trị cao này bằng video chính thống từ thương hiệu, triển khai vào cuối tuần và buổi tối, cùng các điểm chạm e-commerce tối ưu UX.

9. Chiến lược khuyến mãi đúng thời điểm: Để đạt hiệu quả tối đa, cần kích hoạt chiến dịch vào giờ cao điểm mua sắm trực tuyến – cuối tuần, từ 19h đến 22h.

10. Điều chỉnh thông điệp theo vùng miền: Ví dụ, người tiêu dùng Hà Nội thường mua nhiều lần với giá trị nhỏ, trong khi khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có mức chi tiêu lớn hơn. Người tiêu dùng nông thôn hoạt động online rất tích cực dù giá trị giao dịch thấp hơn.

Xu hướng và sự chuyển mình của ngành bán lẻ Việt Nam đang được định hình bởi sự tăng tốc của số hóa, tâm lý tiêu dùng thận trọng và sự trỗi dậy của mua sắm kết hợp giải trí. Các CMO và lãnh đạo thương hiệu cần hành động nhanh nhạy, linh hoạt điều chỉnh chiến lược để phù hợp với sự thay đổi hành vi và những nền tảng mới nổi.

Bằng cách nắm bắt các xu hướng này với thời điểm triển khai thông minh, nội dung được cá nhân hóa và sự tích hợp liền mạch giữa các kênh, các thương hiệu có thể chuyển hóa sự chú ý của người tiêu dùng thành lòng trung thành – qua đó giành chiến thắng trong một thị trường bán lẻ đầy thách thức nhưng cũng vô cùng năng động.

Những hiểu biết về sản phẩm tã bỉm ở Việt Nam

Th9 23, 2025

Trong thị trường tã bỉm ở Việt Nam, quyết định về các sản phẩm chăm sóc

Xu hướng bán lẻ

Th9 26, 2025

Xu hướng bán lẻ: Insight chiến lược dành cho lãnh đạo marketing của các

Thị trường ngành hàng chăm sóc mẹ và bé

Th9 17, 2025

Thị trường ngành hàng chăm sóc mẹ và bé hình thành từ giao thoa giữa khoa học